HTX Lanh Trắng Sà Phìn khôi phục nghề dệt lanh nhuộm vải của người Mông ở Đồng Văn

October 27, 2022

Những món đồ phụ kiện làm từ vải lanh như ví, túi, khăn choàng, vỏ gối, v.v. là một sinh kế, giúp các gia đình người Mông trang trải và thoát khỏi những bế tắc trong cuộc sống.

Bộ trang phục truyền thống may từ vải lanh có một ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh của người Mông. Ngày nay, không chỉ ở Đồng Văn mà còn trên toàn tỉnh Hà Giang, những người phụ nữ Mông gần như không còn mặc trang phục may bằng chất liệu lanh truyền thống. Để thuận tiện trong lao động và sinh hoạt thường nhật, người Mông sử dụng các loại quần áo may bằng chất liệu công nghiệp, với giá thành thấp, mỏng, nhẹ, đa dạng kiểu dáng, màu sắc và dễ giặt giũ. 

Tuy nhiên, phụ nữ người Mông vẫn cần mẫn với với công việc xe lanh, quay sợi, dệt vải, nhuộm chàm, v.v. trong suốt những khoảng thời gian nông nhàn. Từ sợi vỏ cây, đến khi được xe và chắp nối thành sợi, thêm nhiều công đoạn khác để tạo ra những cuộn sợi gai dầu đủ bền chắc, mảnh và đều đặn để dệt nên những thước vải lanh trắng thô mộc, vốn đã cần rất nhiều thời gian, sự kiên nhẫn và tính tỉ mỉ. Đó là chưa kể đến các công đoạn lăn đá, nhuộm màu, vẽ sáp ong, v.v. 

Những bộ trang phục may bằng chất liệu truyền thống vẫn là tài sản quý giá, niềm tự hào và món quà thiết yếu mà những thiếu nữ, phụ nữ người Mông mong muốn tự tay làm cho gia đình và bản thân. Bên cạnh đó, việc sản xuất ra những món đồ phụ kiện như ví, túi, khăn choàng, vỏ gối, v.v. còn là một sinh kế, giúp các gia đình người Mông trang trải và thoát khỏi những bế tắc trong cuộc sống. 

Đến với thung lũng Sủng Là, nhóm Về Làng – Hà Giang đã nhận được sự hỗ trợ hết lòng của chị Vàng Thị Cầu – Chủ nhiệm Hợp Tác Xã Lanh Trắng Sà Phìn. Chị Cầu được biết đến với những nỗ lực học hỏi và làm việc để thành lập nên Hợp Tác Xã, góp phần khôi phục nghề dệt lanh nhuộm vải của đồng bào người Mông ở Đồng Văn. Hơn nữa, HTX Lanh Trắng Sà Phìn còn là một mái nhà giúp tạo việc làm, tăng thu nhập cho những người lao động yếu thế ở địa phương. 

***

Về Làng – Hà Giang là một chuyến đi rất xa để gặp gỡ những người ở nơi rất cao, để được đến gần và khẽ chạm vào các di sản văn hoá vô hình trong ngắn ngủi. 

***

Bộ ảnh được thực hiện vào tháng 8 năm 2022, trong một dịp A Way To Green Official đồng hành cùng team L’OFFICIEL Vietnam thực hiện chuyến tham quan HTX Lanh Trắng Sà Phìn ở xã Sà Phìn, và lưu trú tại thung lũng Sủng Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Chuyến đi Về Làng – Hà Giang là một hoạt động của dự án WOMEN OF OUR TIME – VỀ LÀNG, thuộc khuôn khổ của chiến dịch Women of Our Time by L’OFFICIEL Vietnam 2022.

Location: 

– HTX Lanh Trắng Sà Phìn – Cạnh Dinh Vua Mèo, thung lũng Sà Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

– Làng Văn Hoá Lũng Cẩm, thung lũng Sủng Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Supporter: chị VÀNG THỊ CẦU – Chủ nhiệm HTX Lanh Trắng Sà Phìn, anh TÂN – Điểm dừng chân Cơm Nhà Pao

Artisan: 

– Bạn VŨ THỊ HÀ – Nghệ nhân hướng dẫn trải nghiệm xe lanh và nhuộm chàm (đến từ làng cổ São Há, xã Vần Chải, huyện Đồng Văn).

– Chị VÀNG THỊ MỶ Thị – Nghệ nhân hướng dẫn xe lanh (thành viên HTX Lanh Trắng Sà Phìn, huyện Đồng Văn).

– Bạn VỪ THỊ CHỞ – Nghệ nhân hướng dẫn trải nghiệm vẽ sáp ong và nhuộm củ nâu (đến từ thôn Lao Xa, xã Sủng Là, huyện Đồng Văn).

Photographer: HADA HOÀNG ANH ĐỨC, NGUYỄN QUỲNH, KINH HOÀNG

Mentor: ELLA PHAN, NHÃ THY

Mentee: KHÁNH DUY, XUÂN MAI

ĐỒNG HÀNH TRUYỂN THÔNG: A WAY TO GREEN

A Way to Green Official – Không gian nghiên cứu và sáng tạo, tập huấn, tài trợ và đồng hành cùng các tổ chức/dự án thúc đẩy phát triển bền vững ở Việt Nam.

VỀ CHIẾN DỊCH WOMEN OF OUR TIME

Là ấn phẩm tiên phong cho tiếng nói của thời trang và nghệ thuật, L’OFFICIEL Vietnam khởi xướng chiến dịch Women of Our Time kể từ đầu năm 2022 và định hướng trở thành một sự kiện thường niên, với phong phú các chuỗi hoạt động và dự án nhằm tôn vinh những người phụ nữ trong thời đại của chúng ta.

VỀ QUỸ L’OFFICIEL PROUDLY VIETNAMESE

Ra đời từ tháng 07/2020, L’OFFICIEL Proudly Vietnamese là chiến dịch dành riêng cho thời trang và nghệ thuật bản địa, nhằm ủng hộ các thương hiệu, nhà thiết kế, nghệ sỹ, làng nghề và nghệ nhân Việt Nam. Proudly Vietnamese đứng sau nhiều dự án đa lĩnh vực, từ ấn phẩm Proudly Vietnamese Coffee Table Book, Cuộc thi ảnh Proudly Vietnamese Photography, Cuộc thi làm phim Proudly Vietnamese Cinemagic, chuỗi Podcast Sân Nhà đến sự kiện triển lãm đầu tiên kết hợp công nghệ với thời trang ở Việt Nam – “Ô by L’OFFICIEL Vietnam”. Tất cả đều hướng đến một mục đích duy nhất: tôn vinh thị trường nội địa và những giá trị văn hoá dân tộc trong xã hội hiện đại.